орнат

  • 51зілмауырдай — (Сем., Абай) өте ауыр, зілдей. Мынау кіп кішкентай болғанмен з і л м а у ы р д а й екен (Сем., Абай). Жуан бөренеге орнатқан з і л м а у ы р д а й төс темірді қозғауға кірісті (М. Жұмағ., Қыран., 127) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 52күміс белдік — (Жамб.: Шу, Қорд.) былғарыға күміс орнатқан белдік. Бұны Талдықорғанда кемер белдік, Орынборда деңмент белдік деп атайды …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 53күндегілік — (Қост., Жанг.) шығырдың ұя ағашы. Кіндіктің төменгі жағына орнатқан көлденең ағашты к ү н д е г і л і к дейміз (Қост., Жанг.) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 54қазандық — 1 1. (Сем.: Абай, Ақс., Көкп.; Тау., Қош.; Рес., Омбы) пеш сияқты балшықтан жасалған қазан қоятын мұржасы бар ошақ. Арайша қ а з а н д ы қ қ а от жаға бастады (Сем., Ақс.). Көзінен жас, мұрнынан су сорғалап жаңа орнатқан қ а з а н д ы қ қ а… …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 55қос бауыр — (Монғ.) жүзі өткір, пышақ тәрізді имек темірдің екі ұшын екі ағаш сапқа орнатқан аспап …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 56селебе — 1. (Орал, Жән.; Сем.: Ұрж., Мақ.) қанжар. Атамыз қазақ баласы с е л е б е мен найзаны үйге сақтайтын еді ғой (Сем., Ұрж.). Ержан с е л е б е с і н суырып алып, қарсы шапқан қасқырға салып жіберді (Орал, Жән.). Сұп сұр ұзын с е л е б е с і н сопаң …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 57солақ — 1 (Орал: Чап., Жымп.) үйдің бір жағына жалғас салынған аяқ табақ сақтайтын не мал ұстайтын бөлме. қ. бұрма. 2 (Қарақ.) арба арысының арасындағы ағаш 3 (Жамб., Шу; Гур.: Маңғ., Шевч.) ен; жылқының, қойдың, т.б. қамшылар жағындағы құлағының ұшын… …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 58сылдырмақ — (Жамб., Шу) топшы түбінен орнатқан күміс шашақ. С ы л д ы р м а қ әйелдерге арналған ердің құйысқанында болады (Жамб., Шу) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 59үктемдік — (Ақт., Байғ.) өктемдік. Қазақстанда өзінің колонизаторлық үктемдігі тағайынды орнатқаннан кейін патша үкіметі бір қатар қалалар, соғыс бекіністерін салды (Ақт., Байғ.). ҮКІ (Гур.: Тең., Маңғ.; Қ орда: Арал, Сыр., Жал.) қыста мұзды ойып су алатын… …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 60шалғы орақ — 1. (Ақт.: Ойыл, Жұр., Тем.) шалғы. Тарыны ш а л ғ ы о р а қ п е н де шауып жатырмыз (Ақт., Ойыл). Шөп шабатын машина жоқта, колхозда шөпті ш а л ғ ы о ра қ п е н шабатын (Ақт., Тем.). 2. (Жамб., Шу) шалғы жүзінен жасалған, мойнын шегелеп орнатқан …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі